فلج مغزی

 فلج مغزی(cerebral palsy) یك اصطلاح کلی است جهت توصیف اختلالات و ناتوانی های حرکتی که به علت یک ضایعه مغزی یا رشد ناقص مغز ایجاد میشود.اختلال حركتی ناشی از این ضایعه در سال های اولیه زندگی ظاهر می شود.این اختلالات در شرایط نقص تكامل مغز یا آسیب به مناطق حركتی مغز بوجود می اید كه در نتیجه ی آن این مناطق قادر به كنترل حركتی قسمت های مختلف بدن و حفظ وضعیت بدن (پوسچر) نمی باشند و به میزان آسیب به مغز مشکلات حرکتی اندامها و... ایجاد میشود.

معمولا این فرزندان در یادگیری کمی مشکل دارند،خوب سرشان را نمیتوانند بالا بگیرند(نبود head control مناسب)،نمیتوانند خوب بنشینند ،چهار دست و پا به راحتی نمیروند و همچنین راه رفتنشان مشکلاتی دارد.این بیماری اختصارا cp نامیده میشود.

نشانه های فلج مغزی چیست؟

مهمترین نشانه های فلج مغزی ناتوانی های حرکتی  است که دوران طولانی مدتی باقی خواهند ماند که بر اثر درمان بموقع و درست بر برخی از آنها میتوان فایق آمد .بعضی از بچه های مبتلا به فلج مغزی دچار عقب ماندگی ذهنی هم میباشند.

اين کودکان معمولا از نظر حرکتي و ذهني نسبت به همسالان خودشان کمي عقب تر هستند،

اين عقب ماندگي در جاتي دارد مثلا ممکن است يک کودک فلج مغزي شش ماه از نظر رشد رواني و حرکتي در حد يک کودک دو ماهه به نظر بيايد

هر اندازه شدت فلج مغزي بيشتر باشد اين اختلاف زماني بيشتر خواهد بود.

گرچه آسیب های ناحیه مغزی که علت اصلی بوجود آمدن cp هستند، پیشرونده نیستند ولی در صورت به تاخیر افتادن درمان مشکلات حرکتی بیمار میتواند پیشرفت کند. پس این بیماران باید تا زمان تمام شدن رشد جسمی یعنی تا اتمام بلوغ تحت نظر متخصص مغز و اعصاب و فیزیوتراپیست باشند.

شدت فلج مغزی چگونه است؟

شدت فلج مغزی در بیماران مختلف متفاوت میباشد به این معنی که در برخی بیماری آن چنان شدید است که بچه مدت کوتاهی بعد از تولد فوت میکند و در بعضی دیگر بقدری خفیف است که ممکن است نیاز به هیچ اقدام جدی نداشته باشند و فقط نیاز به نظارت درمانی باشد ولی بیشتر بیماران cp در وسط این این طیف قرار دارند.

علت فلج مغزی چیست؟

فلج مغزی یک بیماری نیست بلکه دسته ای از بیماری ها است که به علت آسیب به مغز بچه بوجود میاید. این آسیب ها ممکن است در زمان جنینی قبل از تولد، در حین زایمان و یا حتی ممکن است در یک سال اول زندگی نوزاد که مغز با سرعت در حال رشد است ایجاد شوند. بچه های نارس و آنهایی که در موقع تولد وزن کمی دارند بیشتر در معرض این آسیب هستند.

علل فلج مغزی را از نظر زمان ایجاد آنها به سه دسته تقسیم میکنند

-علل قبل از تولد فلج مغزی : اینها عللی هستند که در زمان جنینی موجب میشوند مغز به درستی تشکیل نشود. بسیاری از بیماری های ژنتیکی و یا بعضی عفونت های ویروسی مادر در زمان بارداری از این دسته اند.

-علل حین تولد :عللی هستند که در زمان زایمان موجب نرسیدن اکسیژن کافی به مغز نوزاد شده و آسیب غیر قابل جبرانی به آن وارد میکنند

-علل بعد از تولد : عللی مانند عفونت های مغز، نرسیدن اکسیژن برای مدتی به مغز، خونریزی مغزی (به علت ضربه مانند تصادف، افتادن بچه به زمین یا دیگر ضربات به سر بچه)و تشنج میتوانند بعد از تولد بچه و زمانی که هنوز مغز بچه, بسیار آسیب پذیر است, به آن صدمات غیر قابل بازگشت وارد کنند.

بازتوانی فلج مغزی چیست؟

بازتوانی بیماران فلج مغزی متخصصان ذیل را شامل میشود：

-متخصص مغز و اعصاب:جهت ارزیابی و تشخیص بیماری

-جراح ارتوپد:درصورت نیاز به جراحی برای مشکلات استخوانی، عضلانی، تاندون ها، اعصاب و مفاصل بدن

-فیزیوتراپی:مهمترین نقش برای بهبود حرکات،قدرت عضلات،رفع خشکی مفاصل،بهبود تعادل و بهبود عملکرد حرکتی

-کار درمانی：بهبود عملکردها و اعمال روزمره مانند غذا خوردن و...,بازی درمانی و عملکرد ذهنی

گفتار درمانی:برای حل مشکلات ارتباطی و گفتاری بیمار

-مددکاری اجتماعی:برای کمک های اجتماعی به بیمار و کمک یه آموزش تحصیلی

-روان شناس:برای کمک فکری و روحی-روانی به بیمار و خانواده وی برای مقابله با استرس ناشی از این مشکل.

 رفتار درمانی:برای بهبود تکامل روحی، احساسی و اجتماعی بیمار نیاز است

نکته مهم： در بحث بازتوانی هرچه در سن پايين تر شروع شود نتايج حاصله چندين برابر خواهد بود

و اينکه بازتوانی پيوسته و طولانيست.